Hotline: .png)
Hướng dẫn sơ cứu cầm máu và băng bó vết thương ở trẻ nhỏ
24/04/2020 - 14:03:15
Trong cuộc sống hàng ngày, chảy máu là tình huống thường gặp ở trẻ nhỏ. Chảy máu là hiện tượng máu thoát ra khỏi lòng mạch (động mạch, tĩnh mạch, mao mạch). Chảy máu nhiều sẽ làm suy tuần hoàn của cơ thể, gây ra tổn thương các mô và các cơ quan trong cơ thể và cuối cùng làm trẻ tử vong. Vì vậy chảy máu cần được kiểm tra trong giai đoạn đánh giá ban đầu sau khi kiểm tra mạch, huyết áp của trẻ. Cùng tìm hiểu cách sơ cứu vết thương khi bị chảy máu với tiến sĩ, bác sĩ Lê Ngọc Duy - phụ trách Trung tâm cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương.
1. Nguyên nhân và triệu chứng chảy máu ở trẻ nhỏ
Trẻ em nghịch ngợm hay leo trèo hoặc thiếu sẽ giám sát của người lớn dẫ đến bị thương bởi các vật sắc nhọn như dao, kéo… hoặc vật tỳ đè.
Đầu tiên cần xác định tình trạng chảy máu ở trẻ nhỏ, có hai loại chảy máu là chảy máu ngoài và chảy máu trong.
- Chảy máu ngoài: có thể nhìn thấy được. Ví dụ: vết cắt ngoài da, gãy xương hở,...
- Chảy máu trong: chảy máu bên trong cơ thể, khó phát hiện trong giai đoạn sớm.
Nguyên nhân thường do các vật thể tỳ đè gây nên va đập, ngã,… làm chảy máu nội tạng: chảy máu não, chảy máu trong ổ bụng…. cần phải theo dõi sát mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở của trẻ kết hợp với chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chiếu chụp,…) để phát hiện chảy máu trong.
Các dấu hiệu lâm sàng thường gặp ở giai đoạn muộn, chảy máu nhiều:
+ Da trẻ xanh, lạnh, ẩm ướt
+ Trẻ khát nước nhiều
+ Mạch nhanh, yếu
+ Trẻ thở nhanh, nông
+ Co cứng thành bụng, trẻ nằm tư thế bào thai (cuộn tròn)
+ Đau đớn, khó chịu
+ Buồn nôn và/hoặc nôn
+ Chướng bụng
+ Giảm tri giác
+ Có dấu hiệu sốc( huyết áp hạ)
2. Xử trí khi chảy máu ngoài ở trẻ nhỏ
- Gọi xe cấp cứu/ sự trợ giúp của đội cấp cứu (nếu cần).
- Rửa tay và đi găng (nếu có)
- Bộc lộ vết thương – lấy bỏ các dị vật ở nông. Không được lấy bỏ các di vật cắm sâu vào vết thương.
- Cầm máu bằng cách băng ép trực tiếp lên vết thương, sử dụng băng vải sạch. Nếu không thể áp dụng được phương pháp băng ép trực tiếp lên vết thương, băng ép xung quanh vết thương.
- Gác chi bị thương cao hơn mức tim (nếu không có gãy xương kèm theo). Đặt trẻ nằm ở tư thế thoải mái, đầu thấp.
- Dùng băng cuộn băng ép lên trên vết thương để cầm máu (có mảnh vải vô trùng đệm ở giữa).
- Đối với vết thương có dị vật sâu, băng xung qụanh dị vật để cố định vết thương.
- Nếu vết thương vẫn còn chảy máu, không được dùng thêm gạc đệm ở giữa nữa. Đánh giá lại và đặt miếng đệm mới ở vị trí chính xác để cầm máu.
- Tiếp tục theo dõi đường thở và hô hấp của trẻ. Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu của sốc.
Lưu ý:
Để cầm máu, cấp cứu viên phải ép trực tiếp lên vết thương: Cấp cứu viên ép trực tiếp lên vết thương bằng băng (nếu có) hay vải sạch (ví dụ khăn tay, khăn tắm).
Ép xung quanh vết thương: áp dụng đối với các vết thương có dị vật sâu, khi ép trực tiếp không thể cầm máu được.
Sử dụng ga rô (một vòng chặt xung quanh cánh tay, hay đùi để cầm máu): kĩ thuật này ít khi được sử dụng vì nó có thể gây tổn thương dưới vùng ga rô.
3. Xử trí khi chảy máu trong ở trẻ nhỏ
- Nhanh chóng gọi xe cấp cứu/ sự trợ giúp y tế.
- Đặt trẻ nhỏ ở tư thế nghỉ hoàn toàn, chân cao (nếu trẻ tỉnh thì nằm ngửa; nếu trẻ bất tỉnh thì nằm nghiêng).
- Nới lỏng quần áo (xung quanh cổ, ngực và hông).
- Ủ ấm trẻ nếu cần. Trấn an trẻ.
- Chăm sóc các thương tích khác, tránh tổn thương thứ phát.
- Theo dõi trẻ, ghi chép các chỉ số nhịp thở, mạch (xem đều hay không đều) và giao lại cho nhân viên y tế.
Trong khi chờ đợi cấp cứu y tế, không cho trẻ ăn, uống bất cứ thứ gì.
3. Băng bó vết thương
Gồm hai kĩ thuật là băng che vết thương và băng ép vết thương.
Băng che
Băng che vết thương có tác dụng cầm máu, bảo vệ vết thương, ngăn ngừa nhiễm khuẩn và các tổn thương thứ phát.
Các bước xử trí:
- Rửa tay trước và sau khi băng. Đi găng bảo hộ, dùng một lần (nếu có)
- Tránh sờ trực tiếp vào vết thương. Không nên nói chuyện, hắt hơi, ho hướng vào vết thương.
- Lau rửa, sát khuẩn vết thương bằng các dung dịch sát khuẩn trước khi băng. KHÔNG nên cố làm sạch các vết thương lớn cần phải có can thiệp y tế.
- Băng phủ kín trực tiếp lên trên vết thương. Sử dụng loại băng vô trùng (nếu có) hay mảnh vải sạch đủ rộng (chiều rộng che được bên ngoài vết thương 2 cm)
Băng ép
Băng ép vết thương: quấn các vòng băng tạo ra một áp lực ép trực tiếp vết thương để cầm máu và che vết thương đồng thời có thể giúp cố định được nẹp, chi hoặc khớp, giảm sưng, phù nề.
Các bước xử trí băng bó vết thương ở trẻ nhỏ
- Băng ép vết thương ở tư thế thoải mái, đặt thêm gạc đệm nếu băng qua nền xương
- Nâng đỡ chi bị thương, băng kín và chặt vừa phải nhưng không quá chặt vì có thể hạn chế tuần hoàn
- Luôn luôn kiểm tra tuần hoàn chi sau khi băng ép đề phòng băng quá chặt.
Dấu hiệu băng quá chặt
Ở dưới chỗ băng:
- Xanh tím ngón tay hay ngón chân
- Chân, tay xanh và lạnh
- Ngứa, kích thích hay mất cảm giác ở chân, tay.
- Không thể cử động ngón tay, ngón chân
Chảy máu do nhiều nguyên nhân (tai nạn sinh hoạt, tai nạn lao động, tai nạn giao thông) gây ra, khi có chảy máu việc cầm máu và băng ép vết thương đúng trẻ sẽ tránh được các nguy cơ suy tuần hoàn, sốc, nhiễm khuẩn,… Khi có nghi ngờ chảy máu (chảy máu trong) cần phải theo dõi sát trẻ để phát hiện và xử trí kịp thời các dấu hiện của mất máu.
Tiến sĩ Lê Ngọc Duy
Trung tâm cấp cứu và chống độc nhi khoa
TIN LIÊN QUAN
.png)
Những hoạt động thú vị giúp bố mẹ hiểu con hơn trong dịp tết Giáp Thìn
Đừng để khoảng thời gian nghỉ tết với con là những ngày dài quanh quẩn bên chiếc điện thoại hay máy chơi game. Hãy khuyến khích và cùng con tham gia những hoạt động thể chất mang đậm ý nghĩa. Giúp con cảm nhận được không khí tết cổ truyền cùng như để bố mẹ thể hiện tình cảm, hiểu hơn về con. Dưới đây sẽ là 6 hoạt động thú vị mà bố mẹ có thể cùng con tham gia trong dịp tết Giáp Thìn này.
20/02/2024
Nguyên nhân và biện pháp giúp giảm ho hiệu quả ở trẻ nhỏ
Mặc dù ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để đẩy virus ra ngoài, tuy nhiên không phải bố mẹ nào cũng phân biệt được dấu hiệu của ho thông thường hay ho do bệnh. Vì vậy, trong bài viết dưới đây, Aprica sẽ cung cấp một số thông tin hữu ích giúp bố mẹ xác định các triệu chứng cũng như đưa ra một số giải pháp an toàn giúp giảm ho hiệu quả ở trẻ nhỏ.
20/12/2023
Giải pháp tăng cường đề kháng cho bé khi mùa đông tới
Việc nâng cao hệ thống miễn dịch, tăng cường sức đề kháng cho bé khi mùa đông tới chính là biện pháp mang lại hiệu quả tốt nhất giúp cơ thể giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc phải các bệnh về đường hô hấp. Đồng thời giúp bé có được nền tảng sức khỏe tốt, phát triển toàn diện về cả thể chất, tư duy và tinh thần.
Dưới đây, Aprica gửi đến bạn đọc một số giải pháp giúp tăng cường đề kháng cho bé cũng như một số lưu ý mà bố mẹ cần biết.
18/12/2023
Những sai lầm khi địu gây ảnh hưởng xấu đến trẻ nhỏ
Địu là dụng cụ hỗ trợ cho mẹ rất nhiều khi đưa bé ra ngoài cũng như việc thay đổi tư thế bế con để phù hợp với nhu cầu của mẹ. Nhưng để chiếc địu phát huy hết được công dụng thì mẹ cần sử dụng địu đúng cách. Vì vậy bài viết dưới đây, Aprica sẽ chia sẻ một số sai lầm thường gặp của các bậc phụ huynh trong quá trình sử dụng địu cho bé.
18/10/2023
Trẻ mấy tháng thì dùng được địu?
Địu là một trong những sản phẩm vô cùng quen thuộc đối với gia đình có trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh còn đắn đo không biết trẻ mấy tháng thì có thể dùng địu được. Vì vậy trong bài viết dưới đây, Aprica gửi đến bố mẹ một số thông tin về việc chọn lựa đúng loại địu phù hợp với độ tuổi của trẻ.
16/10/2023